Teşhis Nedir

İnsana ait özelliklerin insan olmayan varlıklara mal edilmesiyle gerçekleştirilen mecazlı bir anlatım özelliğidir. Bazen benzetme çoğu zaman da kapalı istiare biçiminde gerçekleştirilir. Her teşhiste aynı zamanda kapalı istiare vardır: – Güzel gitti diye pınar ağladı.

➥ Akrep ile yelkovan, sanki bir yere yetişir gibi koşturup duruyorlar. ➥ Yağmur yağınca topraktaki sevinç kokusundan bellidir. ➥ Güneş nazlı nazlı batarken, koyu bir karanlık öptü denizi. ➥ Bir güvercin konuverdi önüme, selam getirdi anamdan.

Teşhis bir edebi sanat türüdür. İnsan dışındaki varlıkları insan özelliğiyle donatma, kişileştirme sanatıdır. Edebiyat dışında hitabet sanatında (retorik), görsel sanatlarda, dini metinlerde vs. de kullanılır.

“Gün batımında ağaçlar hüzünle sallanıyordu.” cümlesinde ise, ancak insanlarda olabilecek hüzün duygusu, insan dışındaki bir varlık olan ağaçlara yüklenmiştir. Yani burada “kişileştirme ” sanatı yapılmıştır. Örnek cümleler: – Gelişine sevinen bulutlar, ağlamaya başladı. – Güneş uyuduğu zaman şiir yazabilirdi.