Spinoza modus

Madde töz idesi ise duyusuz, algısız, düşünemeyen ve kendiliğinden hareketi olmayan bir tözdür. Maddeye düşünme ve hareket etme gücünü veren Tanrı’dır. Maddi töz idesinin özelliği ise yer kaplamadır. Maddede, düşünme, duyumsama, algılama, irade ve özgürlük yoktur.

Spinoza ‘kendi kendisinin nedeni’ olan şeyi, ‘özü varlığı kuşatan, başka bir deyişle, doğası ancak var olarak tasarlanabilecek olan şey’ olarak tanımlar .2 Tanrı , bu anlamda kendi kendisinin nedenidir ve özü varlığını kuşatır; yani varlığı ol- maksızın doğası bilinemez.

Töz Görüşü Leibniz’e göre töz ne tektir ne de üç tanedir, töz sonsuzdur; tözün bir sayısı yoktur. Leibniz, töz kavramı yerine monad kavramını kullanmaktadır. Monad, bileşiklere giren yalın tözden başka bir şey değildir. … Monadlar tek olan şeylerdir, parçaları yoktur ve onlar bölünemez.

Spinoza ‘nın felsefi sistemi Tanrı düşüncesiyle başlayıp Tanrı düşüncesiyle sonlandığı için insanın doğru konumlanışı bu sistemin belirlediği gereklere göre bilgiye yönelmesi ve kendi zorunluluklarını kavramasıdır.

Töz ya da cevher, değişen yüklemlere desteklik eden değişmez gerçeklik; kendi kendisiyle, kendi kendisinde var olan anlamındaki felsefi kavram. Öznede değil, kendinde var olan. Bağımsızca kendi içinde var olan. … Bu kavramın meydana gelmesi için başka bir kavrama ihtiyaç yoktur.”

Spinoza için Tanrı doğadır, doğa da Tanrı ‘dır. Spinoza ‘nın tanrı inancı bir nevî panteizmdir. Aforoz edilmesinin ardından Spinoza , kendini son derece onurlu ve münzevî bir hayat sürmeye adadı.

Töz Metafiziği ; Varlığın, var olana indirgendiği ve varlığı anlamının, yorumlamanın veya sınıflandırmanın anahtarının töz kavramı olduğunu savunan düşüncedir. Töz metafiziğinin temel kavramları töz ve özdür. Töz , bireysel, kendinden varlıktır; öz ise bir şeyi, o şey yapan özelliktir.