Şekil ve esas bakımından denetim ne demek?

– anayasada belirtilen organlar tarafından belirli bir sürede başvuru gerektirmeyip, görülmekte olan davada taraf olan herkes tarafından ve belirli bir süreyle sınırlı olmaksızın (her zaman) başvurulabilir.

1-Soyut Norm Denetimi (İptal Davası ) İptal davası açabilme hakkı Cumhurbaşkanına, TBMM’de en fazla üyeye sahip iki siyasi parti grubuna ve TBMM üye tamsayısının en az beşte biri tutarındaki üyelere aittir. -Cumhurbaşkanı iptal davası açabilir.

Somut norm denetimi ; Somut norm denetimi , bir mahkemede görülmekte olan davanın karara bağlanmasının, o davada kullanılacak kanun hükmünün anayasaya uygun olup olmamasına bağlı olması halinde yapılan denetimdir.

Bakılmakta olan bir davada mahkeme, davaya uygulanacak bir kanun veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin hükümlerinin Anayasa ‘ya aykırı olduğu kanaatine varırsa veya taraflardan birinin bu yöndeki iddiası ciddi görürse anayasaya aykırılık iddiasıyla dosyayı Anayasa Mahkemesine gönderir (Anayasa 152).

Anayasa’nın 150. Maddesine göre iptal davası açabilme yetkisi Cumhurbaşkanına, Türkiye Büyük Millet Meclisinde en fazla üyeye sahip iki siyasi parti grubuna ve Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının en az beşte biri tutarındaki üyelere aittir.

Yargı denetimi bağımsız ve tarafsız yargıçlar tarafından, yargılama usulleri uygulanarak ve sadece hukuksal tespitlere ve ölçütlere dayalı olarak yapılan denetim sistemine denmektedir.