Para Kaç yılda bir basılır?

Raporda, Merkez Bankası’nın, bru¨t rezervinin 26 Kasım – 3 Aralık haftasında haftasında 2 milyar 30 milyon dolar daha azalarak 124 milyar 115 milyon dolara gerilediği, rezervde son iki haftada 4,3 milyar dolarlık erime olduğu belirtildi.

2018 Nisan ayında 134.8, 2019 Nisan ayında ise 133.7 milyar TL’lik banknotun tedavüle verildiği Türkiye ‘de bu yılın Nisan ayında tedavüldeki banknotlar toplamı 217.4 milyar TL’yi buldu.5 May 2020

Para arzı M1 ve M2 denen 2 araçla ölçülür. M1 (Money 1) ekonomideki nakit para, vadesiz mevduat ve çeklerin toplamıdır. M2 (Money 2) ise M1 ‘e ek olarak tasarruf ve kısa dönem vadeli mevduatların toplamıdır. Eğer bir ekonomide para arzı çok artarsa faiz oranı düşerken enflasyon oranının yükseldiği görülür.

2021 Mayıs ayına bakarsak: Piyasada dolaşımda bulunan Merkez Bankası ‘nın bastığı kâğıt para ve Darphane’nin bastığı madeni paranın yani nakit paranın toplamı 180 milyar TL’dir.4 Haz 2021

Sistem şöyle işliyor: Hazine çıkardığı DİBS’leri bankalara satıyor ve bunun karşılığında para alıyor (1). Merkez Bankası para basıyor ve bu parayla bankalardan Hazinenin DİBS’lerini alıyor karşılığında bankalara para veriyor (2). Bankalar aldıkları bu parayla Hazineden yeni DİBS’ler alıyor (3).

Para basmak (emisyon) işlemini ülkemizde Merkez Bankası kontrol eder ve parayı kafasına göre basamaz . Çünkü devletler, dolaşıma para sokabilmek için bir karşılık göstermek durumundadır. Yani para basabilmek için, elinizde (hazinenizde) altın rezervi olması gerekir.

Merkez Bankasının kuruluşunda önemli bir yer teşkil eden 11 Haziran 1930 tarihli ve 1715 sayılı Kanunda, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 87’nci maddesi gereğince TBMM’ye ait olduğu bilinen para basma yetkisi, Merkez Bankasına tamamen ve süresiz olarak devredildi.