TCMB’nin para basma yetkisi ve bastığı para miktarı Ülkemizde banknot basma ve ihraç yetkisi Anayasa’nın 87’nci maddesine göre Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) aittir.
Read moreAsli parayı kim yaratır?
Tanımdan hareketle parayı devletin bastırdığı anlaşılıyor. Devlet, Hazineye bağlı Darphane aracılığıyla madeni parayı kendisi basar ama kâğıt parayı merkez bankasına bastırtır. Bunun nedeni kâğıt paranın karşılıksız olmasıdır.
Read moreKâğıt paranın değeri neye bağlıdır?
Yani kâğıt paranın üzerindeki değer , yalnızca hükümet veya yasalar öyle söylediği için var olan bir değerdir, başka bir karşılığı yoktur. ABD, 1971 yılında doların altın karşılığını kaldırınca dünyadaki bütün kâğıt paralar karşılıksız kalmış oldu. Bugün kâğıt paraların karşılığı yalnızca devletin itibarıdır.
Read moreMerkez Bankası istediği kadar para basabilir mi?
TBMM ise, bu yetkiyi süresiz bir şekilde Merkez Bankasına devretmiştir. Merkez Bankası insanların isteği üzerine para basamaz . Uluslararası dolaşıma yeni para sokabilmek için de bir karşılık gösterilmesi gerekir.
Read morePara basma neye göre yapılır?
Bir ülkenin para basabilmesi ve parayı piyasaya sürebilmesi için, basacağı kadar paraya bir karşılık bulması gerekir. Bir tane hariç olmak üzere, piyasada bulunan basılmış her paranın karşılığı vardır. Bir ülkedeki paranın karşılığı, o ülkenin hazinesinde bulunan altına eş değerdir.
Read moreMerkez Bankasında para neye göre basılır?
Bu sorunun yanıtı da şöyle: Merkez Bankası Hazineyi dolaylı olarak fonluyor. Sistem şöyle işliyor: Hazine çıkardığı DİBS’leri bankalara satıyor ve bunun karşılığında para alıyor (1). Merkez Bankası para basıyor ve bu parayla bankalardan Hazinenin DİBS’lerini alıyor karşılığında bankalara para veriyor (2).
Read moreKâğıt para basma yetkisi kime aittir?
Merkez Bankası; Türkiye’de para basma ve ihraç yetkisine sahip tek banka olmakla birlikte, bu imtiyazı Türkiye Büyük Millet Meclisinden (TBMM) almıştır.
Read more