Nakit para toplam para arzının yaklaşık %5 iken, bankalarca yaratılan para toplam para arzının yaklaşık %95 dir. Sonuç, gün içinde kullandığınız paranın çoğu ( şu cebinizdeki banka kartı var ya işte o ) bankalar tarafından yaratılıyor.
Read moreMerkez Bankası kaydi para yaratır mı?
Böyle bir durumda bankalar kaybettikleri mevduatı yenilemek isterse, diğer bankalardan veya Merkez Bankasından borç alabilir. Bu da bankaya bir maliyet yaratır . Bu maliyet, yani faiz, arttıkça bankalar daha az borçlanır ve daha az kaydi para yaratırlar .2 Oca 2019
Read moreKaydi para nasil bulunur?
zorunlu karşılıkların olduğu bir ortamda ise yaratılabilecek kaydi para miktarı 1/zk formülü ile bulunur . zorunluk karşılıkların %10 olduğu bir ekonomi düşünelim. 1/0,10=10, yani mevduatın 10 katı kadar kaydi para yaratılabilir.
Read moreMerkez Bankası parayı nasıl piyasaya sürer?
Merkez Bankası para basıyor ve bu parayla bankalardan Hazinenin DİBS’lerini alıyor karşılığında bankalara para veriyor (2). Bankalar aldıkları bu parayla Hazineden yeni DİBS’ler alıyor (3). Böylece Merkez Bankası dolaylı yoldan giderek para basıp Hazineye vermiş oluyor.
Read more